1. Balkan Savaşı ve 2. Balkan Savaşı

XIX. yüzyılın başlarında ortaya çıkan milliyetçilik akımının Osmanlı Devletinde de kendini göstereceği açıktı. Slavcılık ve Ortodoksları koruma politikası güden Rusya, milliyetçilik akımının da etkilerini değerlendirerek Balkan topluluklarını Osmanlı Devletine karşı ayaklandırdı. Balkanlarda kalan Osmanlı Devleti topraklarının Sırbistan, Bulgaristan, Karadağ ve Yunanistan arasında bölüşülmesi de savaşın başlangıcında etkilidir.

Balkan Savaşının Nedenleri (Maddeler Halinde)

• Osmanlı Devleti’nin Zayıf Durumu
• Rusya’nın Balkan Devletlerini Kışkırtması
• Balkanlarda Kalan Osmanlı Topraklarının Balkan Devletleri
• Tarafından Paylaşılmak İstenmesi
• Milliyetçilik Düşüncesi

I. Balkan Savaşı – 1912

Osmanlı Devleti’nin İtalya ile uğraşmasını fırsat bilen Balkan Devletleri, Rusya’nın kışkırtmasıyla aralarında bir ittifak oluşturmuşlardır. Bu çerçevede 13 Mart 1912 Sırp-Bulgar; 29 Mayıs 1912 Bulgar-Yunan; Ağustos 1912 Karadağ-Bulgaristan; 6 Ekim 1912 Karadağ-Sırbistan ittifakı gerçekleştirilmiştir. 8 Ekim 1912’de bu ittifaklar zincirinde yer alan Karadağ’ın Osmanlı Devletine savaş ilan etmesi ile I. Balkan Savaşı başlamıştır.

Karadağ’ın Balkan Savaşını başlatmasından iki hafta sonra Bulgaristan, Sırbistan ve Yunanistan’da Osmanlı Devletine savaş ilan etmiştir. Savaş coğrafi durumun çıkardığı sonuçlar, savaşa iyi hazırlıklı olmayan Osmanlı ordusunun seferberlik ve tahkimat işlerini zamanında yapamaması, yönetimden kaynaklanan hatalar ve ordu içindeki ittihatçı subayların iktidarı yıpratmak için görevlerini yapmamaları gibi sebeplerden dolayı bütün cephelerde Osmanlı Devletinin yenilgisiyle sonuçlanmıştır.

I.Balkan Savaşı sonunda Osmanlı Devleti Makedonya’yı, Batı Trakya’yı, Edirne’yi, İtalyan işgali dışında kalan Ege adalarını kaybetmiş, 1912 yılında Londra Antlaşmasını imzalamak zorunda kalmıştır. Bu antlaşma ile; Ege adalarının geleceğinin belirlenmesi Arnavutluk sınırlarının çizilmesi büyük devletlere bırakılmış, Girit hukuken Yunanistan’a bırakılmış, Midye-Enez hattının batısında kalan topraklarda Balkan Devletlerine bırakılmıştır. Edirne Bulgaristan’da kalmıştır.

II. Balkan Savaşı – 1913

Balkan devletleri, I. Balkan savaşı sonunda Osmanlı Devletinden aldıkları toprakları paylaşmada anlaşmazlığa düşmüşlerdir. Sorun özellikle Bulgaristan’ın müttefiklerinden daha fazla toprak kazanması yüzünden çıkmıştır. Bunun sonucunda Sırbistan, Yunanistan ve Romanya Bulgaristan’a saldırmışlardır. Bu durumdan yaralanmak isteyen Osmanlı Devleti harekete geçerek, Edirne dâhil bütün Doğu Trakya’yı geri almıştır.

Balkan Savaşı sonunda imzalanan 1913 Bükreş Antlaşmasıyla Balkan Devletleri, Osmanlı Devletinden aldıkları Balkan topraklarını aralarında paylaşmışlardır. Bulgaristan ile Osmanlı Devleti arasında yapılan İstanbul Antlaşması ile Meriç nehri sınır kabul edilmiştir.

Balkan Savaşları Sonuçları (Maddeler Halinde)

• Osmanlı Devleti Adriyatik kıyılarına kadar ulaşan Balkan topraklarını ve Ege adalarını kaybetmiştir. Yenildiği devletler yakın tarihe kadar Osmanlı Devleti’nin eyaletleri olduğu için büyük bir itibar kaybına sebep olmuştur.
• Savaş sürerken yapılan askeri darbe (Bab-ı Ali Baskını) sonucu iktidarı ele geçiren ittihatçılar I. Dünya Savaşı sonuna kadar yönetimi ellerinde tutmuşlar ve devleti yeni maceraların içine sürüklemişlerdir.
• Ordunun içine düştüğü kötü durumdan kurtarılması için yeniden yapılanma sürecine gidilmiş ve bu konuda Almanlardan destek sağlanmıştır. Bu yakınlaşma I. Dünya Savaşı sırasında Alman saflarında yer almamıza sebep olmuştur.
• Mustafa Kemal’in orduyu siyaset dışı tutma çabasının ne kadar yerinde olduğu bu savaşta tecrübe edilmiştir
• Yüz binlerce Tük ve Müslüman kadın, erkek ve çocuk denilmeden katliama uğramış; kurtulabilenler kendilerini Osmanlı ülkesine zor atmıştır. Yıllar sürecek bir mübadele ve göç dalgası başlamıştır.
• Arnavutluk bağımsızlığını (28 Kasım1912) ilan ederek Osmanlı Devleti’nden ayrılmıştır. Böylece Kırım ve Bosna’nın ardından üçüncü kez İslam toprağı kaybedilmiştir.
• Sonuçta Balkanlardaki Osmanlı topraklarının Balkan Devletleri tarafından paylaşılmasıyla Osmanlı’nın 550 yıl hüküm sürdüğü topraklar elden çıkmıştır.