Koyunhisar Savaşı (Bizans İle İlk Savaş)

Osman Bey Yenişehir’i fethedip burasını beyliğin merkezi yaptıktan sonra fethettiği yerleri, savaşlarda üstün hizmetleri görülen güvendiği kimselere dağıttı.

Kendisi Yenişehir’de otururken oğlu Orhan Bey’e Sultan Önü’nü, büyük kardeşi Gündüz Bey’e Eskişehir’i, Aykut Alp’e İnönü’yü, Hasan Alp’e Yar Hisar’ı, Turgut Alp’e İnegöl’ü verdi. Böylece Yenişehir ve Köprühisar’ın fethi ile İstanbul – Bursa yolu kontrol altına alınmış oluyordu.

Osman Bey bundan sonra 1301 yılında İznik şehrini kuşattı. Bunun üzerine Bursa tekfuru ile Adranos, Kite ve Kestel tekfurları birleştiler. Öte taraftan Osman Bey’in Bizans’a karşı yürüttüğü bu fetih hareketlerinde büyük başarılar kazanması komşu Bizans tekfurlarının yanı sıra, Bizans İmparatoru’nun dahi harekete geçmesine sebep oldu.

İmparator II. Adronikos Paleologos (1282 – 1328) İznik’i kurtarmak için müttefik tekfurlara yardımcı kuvvetler gönderdi. Osman Bey ile müttefik Bizans kuvvetleri Koyunhisar (Bahhason) denilen yerde karşı karşıya geldiler. Bizans kuvvetlerinin bozguna uğratıldığı bu ilk Osmanlı – Bizans karşılaşması dolayısıyla bazı çağdaş Bizans kaynakları Osman Bey’den ilk defa bahsetmiştir.

Osmanlı ile Bizans arasındaki ilk savaş olarak tarihe geçen Koyunhisar savaşında Bizans kuvvetleri ağır bir yenilgiye uğratıldı. Düşman kuvvetleri komutanı Muzalon kaçarak canını zor kurtardı.

Osmanlılar’ın kazandığı bu zafer sonucunda Osman Gazi’nin yeğeni Aydoğdu şehit oldu. Bu savaşta Kestel tekfuru öldürüldü. Kite Hisar’ı ele geçirildi, fakat müttefik kuvvetlerin bir araya gelmesinde büyük gayretleri bulunan Kite tekfuru buradan kaçıp Ulubat kalesine sığındı. Osman Gazi onu takip ederek Ulubat tekfurundan istedi. Ulubat tekfuru, Osman Gazi ve soyundan gelecek hükümarların Ulubat köprüsünden hiçbir zaman geçmemeleri şartı ile Kite tekfurunu Osman Gazi’ye teslim etti. Osman Gazi, bu Bizans beyini, savaşta şehit olan Aydoğdu’ya karşılık olarak kendi kalesi önünde idam ettirdi.

Koyunhisar savaşı müttefik Bizans tekfurlarıyla ve onlara yardıma gelen Bizans kuvvetlerine karşı Osman Bey’in kazandığı önemli bir savaştır. Bu savaş sonucunda Marmara kıyıları Türklere açıldığı gibi, önemli bir Bizans şehri olan Bursa’nın etrafı tamamen Osmanlıların eline geçmiş oldu. Böyle olamakla birlikte harika bir şehir olan Bursa, Gemlik üzerinden deniz yoluyla Bizans’dan yardım almaya bir süre devam etti.

Osman Bey, Koyunhisar savaşından sonra İznik ile İzmit yolu üzerinde bulunan ve İznik’in en mühim ileri karakolunu teşkil eden Karahisar (Trikokiya)’ı aldı (1308). Buraya yerleştirdiği kuvvetlerle İznik’i sıkıştırmaya başladı. Yine aynı yıl Osmanlı kuvvetleri Bursa’yı da her taraftan sıkıştırmaya başlamışlardı. Bunun üzerine Bursa tekfuru Osman Bey’le anlaşmak istedi ve aralarında yapılan bir antlaşmaya göre burası bir zaman için Türk tazyikinden kurtuldu.

Gerek Osmanlıların Bursa ve İznik şehirlerini ablukaya almaları, gerekse Aydın ve Menteşe gibi Türkmen beyliklerinin Bizans aleyhine genişlemeye başlaması, Bizans’ın Türklere karşı yardım aramasına sebep olmuştur. Bu sebepledir ki, İmparator Andronikos, Osman’ın üstün başarıları karşısında Gazan ve Olcaytu Han’a şikayetlerde bulunuyor, Osmanlılar’dan ve Aydınoğullarından kurtulmak için İlhanlılar’dan yardım diliyordu. Bunun yanında hemşiresini de Moğol sarayına gelin gönderiyordu, ancak daha prenses Maria yolda iken Gazan Mahmud Han’ın ölmesi (1304) ve yerine geçen Olcaytu Han (1304 – 1317)’ın bu işe pek ehemmiyet vermemesi, Bizans imparatorunu iyice ümitsizliğe düşürdü. Zaten bu sırada İlhanlılar’ın bir taraftan iç meselelerle uğraşması, diğer taraftan da Mısır Memlükleriyle mücadele etmesi böyle bir yardımın yapılmasını imkansız kılmaktaydı.