Sultan Murad Hüdavendigâr’ın şehit olması üzerine ortaya çıkan saltanat değişikliği Anadolu beylerinin gizli olan husumetlerini meydana çıkardı; bunları teşvik eden Karamanoğlu Alâüddin Bey’di.
Bunu haber alan Bayezid Rumeli’deki durumu acele düzeltti. Maktul despot Lazar’ın henüz küçük yaştaki oğlu İstefan Lazaroviç’in vasisi olan validesiyle derhal anlaştı; yeni Sırp despotu da vergi ve yirmi bin asker vermeyi ve her yıl Osmanlı padişahım ziyaret etmeyi kabul ediyordu. Yıldırım Bayezid Sırp despotunu dost ve müttefik derecesine çıkarmıştı.
Kosova mağlubiyetinden sonra gerek İstefan Lazaroviç ve gerek kardeşi ile Priştine hâkimi Vuk Brankoviç yerlerinde kalabileceklerini hiç ümit etmiyorlardı; fakat Bayezid’le anlaşarak vergi vermeyi canlarına minnet bildiler; bu anlaşmayı kuvvetlendirmek için yeni Osmanlı hükümdarı maktul Lazar’m kızı Marya (veya Olivera)’yı da nikahlamıştı 365. Bayezid’in bütün bu geniş müsamahasına Anadolu vaziyetinin nezaketi sebep olmuştu. Bu suretle Rumeli’de icabında hariçten bilhassa Macarlar tarafından yapılacak tahrik ile ortaya çıkması muhtemel herhangi bir muhalefet önlenmiş oluyordu. Bu suretle teessüs eden aradaki dostluk samimî olarak Bayezid’in vefatına kadar devam etmiştir.
Yıldırım Bayezid, Sırp hududunda Üsküp (Skopi) ve havalisini Paşa Yiğit’e, Niğebolu’yu Firuz Bey’e havale ederek Evrenuz Bey’i de Serez karargâhına gönderdi ve Vodine ile Çûroz’un zabtını emretti. Üsküp ile Niş arasına Türk ve Tatar muhacırlarını da yerleştirdi; kendisini tebrike gelen Venedik ve diğer İtalyan siteleriyle olan ticaret muahedelerini yeniledi ve Bizans tarafını da emniyet altına aldıktan sonra Anadolu’ya geçti. Karamanoğlu Alâüddin Bey kayınpederi Birinci Murad’ın ölümünü fırsat bilip güya Şehzade Yakub’un katlini vesile yaparak Osmanlıların Hamidoğulları’ndan satın almış oldukları yerleri işgale kalktı ve ibtida Beyşehri’ni aldı ve aynı vesile ile Saruhan, Aydın ve Menteşe ve Germiyan beylerini de teşvik etmek suretiyle Osmanlıları Anadolu’da müşkil duruma düşürmek istedi. Çünki bu beyler Osmanlıların Anadolu’da yayılmalarının kendileri için tehlikeli olduğunu biliyorlardı. Bayezid’in kayın biraderi olan Germiyan beyliği hükümdarı II. Yakub Bey Karamanoğluyla müttefik görünmemekle beraber Sultan Murad’ın şehadetini duyar duymaz o da kız kardeşinin çeyizi olarak Osmanlılara terk edilmiş olan şehirlerden Kütahya’yı işgal ve diğer şehirleri de geri almakta idi. Kara Tatarların reisi Mürüvvet Bey de Kırşehir’i zabt ederek Sivas hükümdarı Kadı Burhaneddin Ahmed’e teslim etmişti. Bu suretle Anadolu’da Bayezid’e karşı muhalefet artmıştı.
Vaziyet bu şekilde iken Yıldırım Bayezid Anadolu’ya geçmişti; ibtida Osmanlı himayesinde bulunan Kastamonu hükümdarı Candaroğlu ikinci Süleyman Paşa’nın yardımını temin etti. Bu zat Bayezid’in amcası Süleyman Paşa’nın damadı idi ve o sayede Candar beyliğinin Kastamonu şubesinde tutunabilmişti. Bayezid’in kendi kuvvetleri ve Süleyman Paşa’nın yardımcı askeriyle beraber kumandası altında İmparatorun oğlu ve saltanat şeriki Manuel, Rum kuvvetleri ve Sırbistan kralının kuvvetleri de bulunuyordu. Bayezid ibtida Germiyan beyliği üzerine gitti; kayın biraderi tarafından karşılanmasına rağmen onun kendilerine terk edilmiş olan yerleri almasından dolayı Yakub Bey’i yakalayarak veziri Hisar Bey’le beraber Rumeli’de İpsala kalesine hapsetti (792 H. /1390 M.) 368. Oradan Germiyanlılara ait Denizli’yi aldıktan sonra Aydın beyliği üzerine yürüdü. Gerek bu beyliğin ve gerek Menteşe ve Saruhan beyliklerinin kuvvetleri daha ziyade denizde korsanlık ettiklerinden kara tarafından gelecek kuvvetli bir orduya mukavemet edemeyecekleri malûmdu; bunların hükümdarları da daha ziyade deniz ticaretiyle uğraşıyorlardı. Bundan dolayı Aydınoğlu îsa Bey mukavemet etmeden teslim oldu; merkezi olan Ayasoluğ (Selçuk) ve diğer yerleri işgal edilerek kendisinin Tire kasabasında oturmasına ve ailelerinin vakıflarını idare etmesine müsaade edildi ve bu arada aynı suretle Menteşe beyliğinin Balat şubesi de işgal edildi; Menteşe beyi Mahmud Bey de teslim olarak kendisine Bergama dirlik verilmişti. İşgal edilen yerlerin idaresi şehzade Süleyman ve şehzade Ertuğrul’a verildi. Bunun arkasından Saruhan beyliği de alındı. Bayezid’in Anadolu seferinin birinci safhası bu suretle havası müsait olan 1390 senesi son bahar ve kış aylarında yapılarak dört Anadolu beyliği (Germiyan, Aydın, Menteşe, Saruhan) işgal edildi 369. Menteşe beyliğini Muğla şubesi beyi Mehmed Bey ile Saruhan oğlu kaçtılar ve tarihlere göre Sinopa, Candar beyliğinin Sinop ve havalisi hükümdarı Isfendi-yar Bey’in yanına gittiler. Aydınoğlu Umur Bey’den Lâtinlerin zabtettikleri sahil İzmir (Gâvur İzmiri)’den maada Ege sahillerinin alınması buradaki beyliklerin korsan gemilerinin Osmanlılara geçmesini ve bu suretle Osmanlı donanmasının inkişafına yardımı temin etti. Bayezid’in sahil İzmir’i almak istememesi siyasetinin îcabı idi. Şayet burasını almak isterse Latinlerin yardımları sebebi ile muhasaranın uzayarak çizilen programın tatbik edilememesini ve Frenklerle muharebeye girişilerek neticesi meçhul bir muhasaraya sebep olacağı düşünülmüş ve bu sırada lâtinlerin Anadolu beylerini ve Karanmanoğlu’nu tahrik etmek ihtimalleri de göz-önüne alınmış olsa gerektir. Nitekim Bayezid Ege mıntıkasını aldıktan sonra bu havali ile ticarî muamele yapan ve beyliklerden aldıkları imtiyazlara sahip olan Venediklilerin imtiyazlarını tanımak suretiyle uysal hareket etmiştir.
Bayezid, Saruhan arazisini Karası sancağı beyi oğlu Süleyman’a ve Aydın ilini de diğer oğlu Ertuğrul’a verdi. Bu sefer esnasında Aydınoğulları’nın himayesi altında bulunan Anadolu’da tek Bizans şehri olan Alaşehir (Filadelfiya) de bir az mukavemetten sonra teslim oldu1 ve bu seferde Bayezid’in maiyetinde babası Yuannis ile beraber hükümet eden imparator Manuel de vardı 370. Bayezit sonra Rumeli’ye döndü ve Gelibolu limanını genişleterek bir kule yaptırdı.
İlk Yorumu Siz Yapın