Sanayi Devrimi ile üretim araçlarından yoksun bireyler ücretli birer işçiye dönüştü. Bu da bir dizi sorunu beraberinde getirdi. İnsan hayatı artık makinelerin işleyişi ve ritmine uymaya başladı. Hayat daha düzenli ve planlı bir hâl aldı. Sanayileşmeyle ortaya çıkan fabrikalaşma olgusu, günlük ve haftalık çalışma saatleri ile izin gibi kavramların tartışılmasına ortam hazırladı. İşçi haklarını savunmak için sendikalaşma süreci ivme kazandı. Bütün bu değişimler, çalışma sosyolojisi olgusunu ortaya çıkardı. Bu olgunun faktörleri arasında yer alan kentleşme ve yalnızlaşma insanlara psikolojik sorunlar yaşattı.
Yaşanan gelişmelerle beraber yeni maden ocakları açıldı ve büyük şehirlerde fabrikalar kuruldu. Daha fazla para kazanma ve daha rahat bir hayat sürme amacıyla kırsal alanda yaşayan nüfus kentlere göç etmeye başladı. Artan nüfus, şehirlerin dış bölgelerinde banliyö veya gecekondu adı verilen yeni yerleşim yerlerinin oluşmasına neden oldu.
Bu bölgelerde yaşayan insanların dünya görüşünü ve yaşam tarzlarını yansıtan bir kültür ortaya çıktı. Böylece banliyölerde yaşayan insanlar ile kent merkezinde yaşayanlar arasında sosyokültürel farklar oluştu. Bu durum sınıflar arasındaki eşitsizliğin gözle görülür bir şekilde artmasına ve pek çok toplumsal sorunun oluşmasına yol açtı. Sanayi Devrimi’ni takip eden dönemlerde karşımıza çıkan bir diğer kavram ise iş zamanı ve boş zaman kavramıdır. İş zamanı, amaçlı bir dizi faaliyeti ve bunun için geçirilen süreyi kapsar. Bu eylem çoğu kez zorunluluk, bağlayıcılık, disipline olma, örgütsel normlara dayanma gibi biçimci (formalist) bir yapı gösterir. Bu durum, bireyin özgür iradesini devre dışı bırakır.
Boş zaman; işten artan, bağlayıcılık ve zorunluluktan uzak bir zaman olarak tanımlanır. Kişinin özgür iradesiyle kullanacağı bir zaman dilimidir. Sanayileşmiş toplumların kat ettiği mesafeyle ilgili olarak boş zaman ve iş süreleri arasındaki sınırlar netleşti, her iki alanın içeriği belirginlik kazandı. İş ve çalışma alanındaki dönüşümler XVIII. yüzyılla büyük bir ivme kazandı. Endüstri devrimi, çalışma saatlerinde kayda değer bir artış getirdi. XIX. yüzyıl Batı Avrupası’nda yaşayan insanlar belki de tarihin en ağır ve güç çalışma koşullarına tanık oldular. Çalışma saatlerinin uzunluğu ve kadın, yaşlı ve çocukların çok zor şartlarda çalışması, daha az çalışma saati ve daha çok ücret talep eden işçi hareketine yol açtı.
Uzun mücadeleler ve sendikal hareketler sonucunda işçilerin durumunda göreli iyileşmeler gözlendi. Çalışma saatleri azaltıldı, ücret dengesizlikleri giderilmeye çalışıldı ve ücret artışları yaşandı. Gelişmiş ve hatta gelişmekte olan ülkelerde gözlenen en büyük değişikliklerden biri boş zamanlardaki kayda değer artıştır. Boş zamanın artışı, etkinlik yarışına giren sektörlerde canlanmaya neden olmaktadır. Örneğin moda, turizm, spor, oyun, hobiler, tüketim, dinlenme ve eğlenceye dayalı endüstriyel alanlardaki faaliyetler boş zaman endüstrisini oluşturdu. Bu durum, bireyi veya toplumsal kesimleri boş zaman endüstrisinin direkt hedefi hâline getirerek bu alanda, endüstriyel kuralların hâkimiyetinin pekişmesine neden oldu
İlk Yorumu Siz Yapın