"Enter"a basıp içeriğe geçin

Osmanlıda Lale Devri (1718-1730)

Lâle devri ıslahatları yapılırken ilk defa Avrupa’daki gelişmelerden yararlanılmıştır. Bu çalışmalarla ıslahatlar başlamış olmakla birlikte, ıslahatlara tepki gösteren kitleler de ortaya çıkmış, XVIII. yüzyıl ıslahatı ayaklanmalarla kesintiye uğratıldığı için sürekli ve yararlı olamamıştır.

Dönemin padişahı III. Ahmed iyi eğitim almış bir padişahtır. Hattat ve şairdir. “Necîb” mahlasıyla şiirler yazmıştır. Musikî ile de yakın ilgisi vardır.

Sadece bu dönemde askerî alanda ıslahat görülmez. İlk defa yurtdışına (Fransa’ya) elçi gönderilir (28 Çelebi Mehmet Efendi)11. Bu dönemde 1727 yılında Mütefferrika İbrahim tarafından ilk Türk matbaası açılır. Açılan bu matbaa ilk Türk-müslüman matbaası olma özelliği taşır. Bu aynı zamanda Avrupa’dan alınan ilk teknik araçtır.

Dinî nitelikli eserlerin dışındaki eserlerin matbaada basılmasına izin verilmiştir. Bunun sebebi ise, el yazması kitap yazarak geçimlerini bundan temin eden ve sayıları hayli fazla olan hattatların tepkisini azaltmaktır. Nitekim, matbaayı protesto etmek için yürüyen hattatlar, matbaada dinî eser dışında eserlerin basılacağının kendilerine bildirilmesi suretiyle sakinleşmişlerdir.

Türk Matbaasında Basılan İlk Eser Vakunlu Lügatı
Türk Matbaasında Basılan İlk Eser Vakunlu Lügatı

Yabancı eserlerin basılmasını sağlamak için matbaaya bağlı olarak bir de “Tercüme Cemiyeti” kurulmuştur. Bu matbaada basılan ilk kitap “Vankulu Lügâti”dir (1729).

İlk itfaiye teşkilâtı da Lâle Devri’nde kurulmuştur. Ülkede ilk defa çiçek aşısı uygulaması bu dönemde gerçekleştirilmiştir.

Lâle Devri 1730’daki Patrona Halil İsyanı ile sona ermiştir. Bu isyân sonrasında kendisine ve ailesine zarar verilmemesi şartıyla tahttan çekileceğini bildiren Sultan III. Ahmet, 1 Ekim 1730’da Osmanlı tahtını yeğeni Şehzade Mahmut’a bırakmıştır.

İlk Yorumu Siz Yapın

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir