Türk Tarihinin Sınıflandırılması Nasıldır?

M.Ö. III. asır öncesi, Türkler’in tarihöncesidir. Zira bu asırdan önceki Türk hükümdarlarından ancak bir kaçının adını biliyoruz ve elimizde tam hükümdar listeleri yoktur.

M.Ö. III. asırda Türk devletinin ana bölgesi, bugünkü Moğolistan devletinin orta bölgesinin kuzeyi, yani Baykal Gölü’nün hemen güneyi ve Orhun ırmağı havzasıdır ki Türk devletinin merkezi 840 yılına kadar burada kalmıştır. Bu tarihte Doğu Türkistan’a, tam Orta Asya’ya ve çok daha güney-batıya intikal eden Türkler, zamanla ağırlıklarını Doğu Türkistan’dan Batı Türkistan’a ve nihayet Selçuklular’la Horasan’a ve İran’a kaydırmışlardır.

1074’de Türkiye Devleti Anadolu’da kurulunca, bir Batı Türklüğü oluştu. Türkiye ve Türkistan hakanları, Batı ve Doğu Türklüğü’nü temsil etmeye başladılar ve bu durum zamanımıza yakın zamanlara kadar devam etti. Esas Türk tarihi budur: Türkistan ve Türkiye. Ancak yan Türk imparatorlukları kurulmuştur. Bu süratle yan hakanlıklar olarak, Büyük Türk Hakanlığı’nın her iki şubesiyle, Türkiye ve Tür-kist ‘an ile ilgisiz Türk imparatorlukları Doğu Avrupa, Hindistan, Iran, Mısır ve Çin’de kurulmuştur, buna Güney Hindistan alt-şubesini eklemek gerekir.

Türk imparatorluklarının kurulduğu havzalar:

1. Doğu veya Türkistan
2. Batı veya Türkiye
3. Doğu Avrupa
4. İran
5. Hindistan
6. Güney Hindistan
7. Çin
8. Mısır şeklinde tasnif edilebilir.

Bunlardan Türkistan, Doğu Avrupa, Hindistan ve Çin havzalarında Türkler, İslam öncesi asırlarda imparatorluklar kurdukları halde, Türkiye, Iran, Güney Hindistan ve Mısır havzalarında ancak İslam’ı kabulden sonra imparatorluklar kurmuşlardır. 1447’de Timuroğlu Şahrüh’un ölümüyle Türk tarihinin ağırlık merkezi kesin şekilde Doğu’dan (Türkistan), Batı’ya (Türkiye) geçer. Artık en mühim ve esas Türk Devleti, Türkistan’da değil, Türkiye’dedir ve Osmanlı devletidir. Esas ve en mühim Türk Devleti’nde, 182 Türk hakanı tahta oturmuştur ki, Açina veya Mete Sülalesi’nden inen 11 hanedana ayrılırlar.

1. Hunlar (39 hakan) : M.Ö. 265 – M.S. 216 = 481 yıl
2. Tabgaçlar (16 hakan) : 216 – 394 = 178
3. Avarlar (13 hakan) : 394 – 552 = 158
4. Göktürkler (27 hakan) 552 – 745 = 193
5. Uygurlar (14 hakan) : 745 – 848 = 103
6. Karahanlılar (10 hakan) : 848 – 1040 = 192
7. Selçukoğulları (20 hakan) ; 1040 – 1308 = 268
8. İlhanlılar (2 hakan) : 1308 – 1335 = 27
9. Çağataylılar (7 hakan) : 1335 – 1370 =35
10. Timuroğulları (3 hakan) : 1370 – 1447 = 77
11. Osmanoğulları (31 hakan): 1447 -.1922 =475 yıl 924 yılına kadar olan hakanlar Gök Tanrı dininden, bu tarihten sonrakiler Sünni-Hanefi Müslüman’dır. İstisnalar şunlardır: 554-581 arasında 2 hakan Budist, 747-848 arasında gelenler Manihaist, 1335-1338 arasında 1 hakan Ortodoks Hristiyan. 1157-1308’arasındaki Selçukoğulları, Türkiye Selçukluları’dır.