Anadolu’da Selçuklu-Bizans Mücadelesi

Türkiye Selçukluları, Anadolu’nun Türk yurdu hâline gelmesinde etkili olan uzun ömürlü devlet olmuştur.

Arslan Yabgu’nun torunu Süleyman Şah, 1077 yılında Hristiyanlar için oldukça önemli olan İznik’i ele geçirmiş ve başkent yaparak Türkiye Selçuklu Devleti’ni kurmuştur. Adana, Tarsus ve Antakya’yı fethederek Suriye bölgesine yönelen Süleyman Şah, 1086 yılında Antakya yolunda Suriye Selçuklu Meliki Tutuş ile mücadele sırasında ölmüştür.

Süleyman Şah’ın oğulları Kılıç Arslan ve Davut Kulan Arslan da Melikşah tarafından İsfahan’a götürülmüştür. Süleyman Şah’ın İznik’te vekil olarak bıraktığı Ebu’l-Kasım, Türkiye Selçuklu Devleti’nin devamını sağlamış ve hatta Bizans’a karşı mücadele ile devletin sınırlarını Marmara kıyılarına kadar genişletmiştir. 1092 yılında Melikşah’ın ölümünden sonra Kılıç Arslan ve Davut Kulan Arslan esaretten kurtularak İznik’e gelmiş ve devleti Ebu’l-Kasım’dan devralmıştır. Büyük kardeş olan Kılıç Arslan İznik’te sultan ilan edilmiştir.

Tahta geçtiği dönemde I. Kılıç Arslan, bir taraftan Anadolu’daki beylikler ile bir taraftan da İznik’i baskı altına almaya çalışan Bizans ile mücadele etmiştir. I. Kılıç Arslan’ın kayınpederi Çaka Bey, zaman zaman Bizans’ı tehdit edecek kadar güçlense de I. Kılıç Arslan’ın, Çaka Bey’i bir davet sonrasında ortadan kaldırması Bizans’ı rahatlatmıştır.

Türkiye Selçukluları, 1096 yılında Haçlı tehlikesi ile karşı karşıya kalmıştır. I. Kılıç Arslan’ın kardeşi Davut Kulan Arslan, çoğunluğunu Avrupa’nın yoksul halklarının oluşturduğu öncü Haçlı kuvvetlerini Anadolu’ya geçer geçmez bir baskınla yok etmiştir. Daha sonra gelen asıl Haçlı kuvvetleri başarılı olmuş ve İznik başta olmak üzere Urfa, Antakya, Kudüs gibi önemli şehirleri ele geçirmiştir.

Malazgirt Zaferi sonrası Anadolu’daki durumu zora giren Bizans, I. Haçlı Seferi’nin Türkiye Selçuklularını yıpratmasıyla rahatlamıştır. Bizans’ın, Haçlılara yapacağı yardımlara karşılık Haçlılar Anadolu’da ele geçireceği toprakları Bizans’a vermeyi taahhüt etmiştir. Bu sayede Bizans, başta İznik olmak üzere İzmir, Efes gibi kıyı bölgelerini ele geçirme imkânı bulmuştur. Türkiye Selçukluları da başkenti Konya’ya taşımak zorunda kalmıştır.

Haçlı Seferleri’ne karşı Türkler, Anadolu’yu savunma görevini üstlenmiştir. Türkiye Selçukluları, Anadolu’yu Türkleştirmek için Bizans ve Haçlılar ile mücadele etmiş ve ayrıca Türkistan’dan gelen Türkmen kitlelerini Anadolu’ya yerleştirerek Anadolu’da kalıcılık sağlamıştır.