"Enter"a basıp içeriğe geçin

I. Selim Dönemi ve Safevilerle İlişkiler

Kararlı bir kişiliğe sahip Şehzade Selim’in İran ve Gürcistan toprakları ile sınır olan Trabzon’da bulunması, sancak beyliğinin hareketli geçmesine neden olmuştur. Şehzade Selim, Trabzon sancak beyliği sırasında Safeviler ve Gürcülerle sürekli mücadele etmiştir.

II. Bayezid’in otoritesinin giderek zayıfladığını ve Amasya’da sancak beyi olan Şehzade Ahmet’in taht için öne çıktığını fark eden Şehzade Selim, bu durumu kabullenememiştir. Trabzon’daki başarılarıyla adını duyuran Şehzade Selim, bir taraftan babasıyla diğer taraftan kardeşleriyle taht için mücadele etmekten çekinmemiştir. Devlet içinde Selim’in liderliğinde fetihlerin yeniden başlayacağı ve Safevi tehdidinin ortadan kaldırılabileceği propagandası yapılmaya başlanmıştır.

II. Bayezid ve devlet adamlarının hemen hemen hepsi Şehzade Ahmet’in; buna karşılık yeniçeriler ise Şehzade Selim’in padişah olmasını istemiştir. Selim topladığı kuvvetlerle babasına karşı girdiği savaşı 1511’de kaybetmiştir. Şehzade Ahmet tahta geçmek üzere çağırıldıysa da yeniçerilerin tepkisi karşısında Anadolu’ya dönmek zorunda kalmıştır. Şehzade Ahmet’in taraftarları bu kez de Manisa’da bulunan Şehzade Korkut’u çağırdı ancak yeniçeriler İstanbul’a gelen Korkut’u da padişah olarak istememiştir. Bunun üzerine yeniçerilerin biat ettiği Şehzade Selim İstanbul’a gelmiş ve Bayezid tahttan çekilmek zorunda kalmıştır. Böylece 1512 tarihinde I. Selim, babası II. Bayezid’in yerine padişah olmuştur.

Yavuz Sultan Selim (Temsilî)
Yavuz Sultan Selim (Temsilî)

Yavuz Sultan Selim; tahta çıktıktan sonra ortadan kalkmış olan devlet otoritesini yeniden kurmayı ve taht kavgalarıyla ilgili sorunu çözmeyi amaçlamıştı. Ayrıca Osmanlı Devleti için büyük bir tehdit olan Safevi tehlikesini ortadan kaldırmak için çalışmalara başladı. Yavuz Sultan Selim, ilk iş olarak Kapıkulu askerlerine cülûs dağıtarak tahta geçmesinde büyük rol oynayan askerleri memnun etti. Daha sonra devlet yönetimdeki başıboşluğu ortadan kaldırdı. Tahtta hak iddia edebilecek kardeşleri Ahmet ve Korkut’u bertaraf eden Yavuz Sultan Selim, tam anlamıyla iktidarını sağlamlaştırdı. Yavuz’un bundan sonraki hedefi Osmanlı Devleti için ciddi bir dinî ve siyasi tehdit unsuru olan Safevileri ortadan kaldırmaktı.

Yavuz Sultan Selim, Safevi Devleti’ne sığınan Şehzade Ahmet’in oğlu Murad’ı geri istemek için elçi göndermişti. Şehzade iade edilmediği gibi Osmanlı elçisi, Safevi sarayında öldürüldü. Ayrıca Şah İsmail, Karamanoğulları ile Osmanlı aleyhine ittifak kurmuş ve Yavuz tahta çıktığı zaman kutlamak için elçi göndermemişti. Böylece Şah İsmail, Osmanlı Devleti’ne karşı niyetini açıkça göstermişti.

Safeviler, Anadolu’daki konar-göçer Türkmenler üzerinde büyük bir nüfuza sahipti. Türkmenler üzerinde sistemli bir faaliyet gösteren Şah İsmail’in amacı, Anadolu’yu kendi hâkimiyeti altına almaktı. Nitekim Safevi destekli çıkan isyanlar, Anadolu’daki sosyal ve ekonomik dengeyi bozuyordu. Bunu önlemek isteyen Yavuz Sultan Selim, Safevi propagandası yapan kişileri tespit ettirerek bunları Mora’ya ve Rumeli’ye sürgüne gönderdi. Ayrıca Yavuz, Safevilere karşı ticari bir ambargo başlattı ve İran ipeğinin Osmanlı toprağından geçerek Batı’ya gidişini yasakladı. Böylece İran ekonomisinin can damarı kesilmeye çalışıldı. Sınırlar tamamen kapatılarak tüccarların geliş gidişi engellendi ve yasağa uymayanlar cezalandırıldı.

Şah İsmail (Temsilî)
Şah İsmail (Temsilî)

Hazırlıklarını tamamlayan Yavuz, Edirne’den İran Seferi için 1514’te yola çıktı. İstanbul’dan İzmit’e ulaştığında Şah İsmail’e, bir mektup göndererek ona karşı savaş ilan etti. Sivas’ta asker sayımı yaptıran Yavuz, burada tedbir amaçlı olarak asker bıraktı ve Safevi topraklarına girdi. Safeviler, yol güzergâhındaki köyleri boşaltarak ekili alanları tamamıyla tahrip etti. Bu durum düşmanın nerede olduğunu bilmeden ilerleyen Osmanlı ordusunda iaşe sıkıntısına neden oldu.

Yavuz Dönemi Osmanlı Devleti
Yavuz Dönemi Osmanlı Devleti

İlk Yorumu Siz Yapın

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir