Sultan Abdülaziz 1861’de, 31 yaşında Osmanlı tahtına geçti. Osmanlı devlet yöneticileri yeni hamleler ile devleti yeniden güçlenmeye çalışıyordu.
Sultan Abdülaziz’in ağabeyi Sultan Abdülmecit, 1839’da Tanzimat Fermanı’nı ilan ederek Osmanlı Devleti için modernleşme ve güçlenme yolunu açtı. Tanzimat Dönemi’nde devlette birçok yeni reform yapılmıştı ama diğer yandan, 1854’te başlayan dış borçlanma, devlet için büyük bir tehlike hâline gelmişti.
Sultan Abdülaziz 1861’de padişah olduğunda, herkes kendisinden çok şey bekliyor, özellikle de ülkeyi dış borçlanmanın getirdiği bataklıktan kurtarmasını istiyordu.
Sultan Abdülaziz bu amaçla birçok faaliyette bulundu. Bu dönemde dünyadaki teknolojik gelişmelere bağlı olarak yelkenli gemilerin yerini buharlı ve zırhlı savaş gemileri almaya başladı. Sultan Abdülaziz bu fırsatı değerlendirip güçlü bir donanma oluşturdu. Osmanlı Devleti sayısal bakımdan İngiltere’den sonra dünyanın ikinci büyük donanmasına sahip oldu.
Abdülaziz, padişahlığı döneminde, Avrupa’daki gelişmeleri bizzat görmek amacıyla bir Avrupa seyahati de yaptı. Abdülaziz seyahat dönüşü gördüklerini kendi ülkesinde uygulamak için çabaladı. Rumeli’de büyük çaplı demir yolları yatırımına girişti. Hükümdarlığı zamanında yeraltı treni (metro) ve tramvay ilk defa Osmanlı Devleti’ne geldi. Demir yolları yatırımlarıyla ülke ekonomisinin kalkındırılması amaçlanıyordu.
Eğitim alanında Mekteb-i Sultani (Galatasaray Lisesi) açıldı (1868). Yeni eğitim kanunuyla eğitimin ülke genelinde yaygınlaştırılmasına çalışıldı. Sultan Abdülaziz icraatlarına Ali ve Fuat Paşalar her bakımdan yardımcı oldular.
Bütün bu iyi gelişmelere rağmen ülkenin dış borçları ödenemez hâle gelmişti. Fuat ve Ali paşaların ölümleriyle Sultan Abdülaziz en önemli destekçilerini kaybetti. 1871’den sonra devlet adamları arasında Abdülaziz aleyhtarları çoğaldı.
Sadrazam Mütercim Rüştü Paşa, Serasker Hüseyin Avni Paşa, Adalet Nâzırı Mithat Paşa ve Şeyhülislam Hayrullah Efendi’den oluşan dörtlü, Sultan Abdülaziz’e karşı ittifak yaptı. Bu dört kişi aynı hükûmette görev yapmaya başlamış ve Sultan Abdülaziz’in tahttan indirilmesi için faaliyetlere girişmişlerdi. Bunlardan özellikle Hüseyin Avni Paşa, Sultan Abdülaziz’e karşı intikam hırsıyla doluydu.
Isparta’ya sürülmesinin intikamını almak istiyordu. Sultan Abdülaziz’e bağlı komutanları İstanbul’dan uzaklaştırdı. Padişahın tahttan indirilmesi ile ilgili planını diğer komutanlara ve hükûmet üyelerine kabul ettirdi. Ordunun yönetimi elinde olduğu için, 30 Mayıs 1876’da Abdülaziz’in bulunduğu Dolmabahçe Sarayı’nı karadan ve denizden kuşattı. Sultan Abdülaziz tahttan indirilerek yerine V. Murat Osmanlı Devleti tahtına çıkarıldı.
İhtilalciler Sultan Abdülaziz’i, Topkapı Sarayı’na götürdü. 4 Haziran 1876 Pazar sabahı, Sultan Abdülaziz odasında bilekleri kesilmiş hâlde bulundu. Sultan Abdülaziz’in ölümü halk arasında büyük üzüntüye neden oldu.
Aradan beş yıl geçtikten sonra Maliye Nâzırı Mahmut Celalettin Paşa, Sultan II. Abdülhamit’e bir tezkere göndererek Abdülaziz’in katledilmiş olduğunu ileri sürdü. Bunun üzerine II. Abdülhamit’in emri ile olayın araştırılmasına başlandı. Yıldız Sarayı’nda bir mahkeme kuruldu. Yapılan duruşmalar sonucunda Sultan Abdülaziz’in intihar etmediği, kasıtlı olarak öldürüldüğü ortaya çıktı. Suçlulardan bazıları idam edilirken bazıları ise sürgüne gönderildi.
İlk Yorumu Siz Yapın