Türkçülük, millet, milliyet ve milliyetçilik kavramlarına dayanır.
Ziya Gökalp’e göre millet “Dilce, dince, ahlakça ve güzellik duygusu bakımından müşterek olan yani aynı terbiyeyi almış fertlerden oluşan bir topluluktur.”
Milliyetçilik ise “İnsanların soy, kültür ve coğrafi özelliklerinden hareket ederek bir birlik oluşturan kavramın adıdır.” Milliyetçilik düşüncesi 1789 Fransız İhtilali’yle birlikte ortaya çıkmıştır. Bu tarihten sonra Avrupa’da hükümdarlara ve dinî liderlere olan bağlılığın yerini, aynı millete bağlı olma ilkesi almıştır.
Napolyon Savaşlarının bütün Avrupa’ya, “kendi kaderini tayin hakkı” (selfdetermination) ilkesini benimsettiği görülür. Bu ilkenin gereği olarak da Avrupa’da birçok millî devlet kuruldu. Türkçülük fikri, Avrupalı devletlerin Tanzimat’a, Islahat’a ve Meşrutiyet’e rağmen Osmanlı Devleti’ni parçalamaya yönelik faaliyetlerini durdurmaması üzerine oluşmuş bir fikir akımıdır. Bu fikir İttihat ve Terakki Cemiyeti ile yönetimde uygulanmaya başlandı. Asıl hedef Osmanlı Devleti’nin dağılmasını önlemekti.
Osmanlı Devleti’nde yaşayan Türkler hem dinî hem de ırki olarak birbirlerine oldukça bağlı hâlde yaşıyorlardı. Esasen Türk olmadığı hâlde Türkleşmiş Müslüman topluluklar ve milliyet duygusu olmayan bazı topluluklar Türklük fikri etrafında birleştirilmek istenmişti.
Asıl hedef dili, ırkı, adetleri ve hatta çoğunun dinleri aynı olan Asya’nın büyük kısmı ile Avrupa’nın doğusunda bulunan Türkleri Osmanlı bayrağı altında birleştirmekti. Osmanlı Devleti çatısı altında birleştirilmeye çalışılan Türklerin büyük kısmı Müslümanlardan oluştuğu için Türkçülük fikri büyük destek görmeye başladı. Türkçülük fikri, Müslüman olup Türk olmayan toplulukları daha da ayrıştırmıştı.
Türkçülük fikrini savunan aydınlar: Ziya Gökalp, Yusuf Akçura, Ahmet Ağaoğlu, Tekin Alp, Ömer Seyfettin, Fuat Köprülü, Hamdullah Suphi, Kazım Duru ve İsmail Hakkı Baltacıoğlu’dur.
İlk Yorumu Siz Yapın